Λακάτος, Ίμρε

(Imre Lakatos, Ντεμπρέσεν 1922 – Λονδίνο 1974). Ούγγρος φιλόσοφος των μαθηματικών και της επιστήμης, εβραϊκής καταγωγής. Μετά τις σπουδές του πραγματοποίησε έρευνα υπό την επίβλεψη του μαρξιστή και εγελιανού στοχαστή Γκεόργκι Λούκατς. Το 1948 έλαβε τον διδακτορικό του τίτλο από το πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης, ενώ έναν χρόνο αργότερα εγκαταστάθηκε στη Μόσχα, για να συνεχίσει τη μελέτη του. Όταν επέστρεψε στην Ουγγαρία, εξέτισε τριετή ποινή φυλάκισης για πολιτικούς λόγους. Μετά την αποφυλάκισή του εντάχθηκε στο ινστιτούτο μαθηματικής έρευνας της Ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών και λίγο αργότερα (1959) εντάχθηκε στο διδακτικό προσωπικό της Σχολής Οικονομικών του Λονδίνου (London School of Economics) στον τομέα της φιλοσοφίας, της λογικής και των επιστημονικών μεθόδων, το οποίο διηύθυνε ο Καρλ Πόπερ· το 1969 ανακηρύχθηκε καθηγητής Λογικής. Συνέχισε την παράδοση του φιλελεύθερου ορθολογισμού, αντιτιθέμενος στις ασυνεχείς επιστημονικές επαναστάσεις του Κουν και υπερασπιζόμενος τη σκέψη του Καρλ Πόπερ. Το 1976 κυκλοφόρησε το βιβλίο του Αποδείξεις και ανασκευές, στο οποίο παρουσίασε μια επιστημολογία των μαθηματικών με τη μορφή πολλαπλών διαλόγων, όπου αντικρούονται οι μαθηματικές αποδείξεις. Βασική θέση του βιβλίου αποτελεί η θεωρία ότι η ανάπτυξη των μαθηματικών δεν πραγματοποιείται εξαιτίας της συνεχούς συσσώρευσης αιώνιων σταθερών αληθειών, αλλά βάσει μιας διαδικασίας υποθέσεων και προσπαθειών να αποδειχθούν οι υποθέσεις. Αυτή η διαδικασία ακολουθείται από μια κριτική, την οποία συνιστούν απόπειρες να καταρριφθεί μέσω αντίθετων αποδείξεων είτε συνολικά η ίδια η υπόθεση, είτε στάδια της απόδειξής της.